ลูกเดือย เป็นธัญพืชที่นิยมบริโภคในกลุ่มคนรักสุขภาพ อุดมไปด้วยไฟเบอร์ โปรตีน วิตามินบี และสารต้านอนุมูลอิสระ อีกทั้งยังมีสรรพคุณช่วยลดคอเลสเตอรอล บำรุงกระดูก และเสริมภูมิคุ้มกัน
.
นอกจากประโยชน์ทางโภชนาการแล้ว ลูกเดือยยังเป็นพืชเศรษฐกิจที่น่าลงทุน เพราะดูแลง่าย ใช้น้ำน้อย และมีตลาดรองรับทั้งในและต่างประเทศ ซึ่เกษตรสัญจรมีเทคนิคการปลูกตั้งแต่เตรียมดินจนถึงเก็บเกี่ยวมาฝากกันครับ
.
- เทคนิคการเลือกพันธุ์ลูกเดือย
พันธุ์ลูกเดือยจะแบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลัก คือ พันธุ์ข้าวเหนียว จะมีความเหนียว นุ่ม นิยมใช้ทำขนม เครื่องดื่ม และพันธุ์ข้าวเจ้า จะมีเนื้อแข็ง นิยมแปรรูปเป็นแป้ง และใช้ในอุตสาหกรรม ซึ่งเทคนิคการเลือกเมล็ดพันธุ์ ควรคัดเลือกเมล็ดที่มีขนาดสม่ำเสมอ ไม่มีเชื้อราและแมลงเจาะ และแช่เมล็ดในน้ำอุ่น ปะมาณ 40-50 องศาเซลเซียส ประมาณ 8-12 ชั่วโมงก่อนปลูก เพื่อกระตุ้นการงอก
.
- การเตรียมแปลงปลูกให้ได้ผลผลิตสูง
ต้นลูกเดือยจะชอบดินร่วนปนทราย ดินร่วนเหนียว หรือดินที่มีการระบายน้ำดี โดยมีค่า pHร ะหว่าง 5.5-7.5 และต้องการน้ำช่วงแรก แต่ทนแล้งได้เมื่อโตเต็มที่ ซึ่งก่อนปลูกควรมีการเตรียมดิน โดยไถพรวนดินลึก 20-30 ซม. เพื่อเพิ่มการระบายน้ำ ตากดิน 7-10 วัน เพื่อฆ่าเชื้อโรคและศัตรูพืชในดิน รองพื้นด้วยปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักก่อนปลูกและทำร่องปลูกโดยให้มีระยะห่างระหว่างแถวประมาณ 40-50 ซม.
.
- วิธีปลูกลูกเดือยให้ได้ผลผลิตสูง
การปลูกด้วยเมล็ด ควรหยอดเมล็ดลงหลุม ลึก 2-3 ซม. เว้นระยะห่างระหว่างต้น 20-30 ซม.ควรรดน้ำหลังปลูกทันที และรดน้ำต่อเนื่องทุก 2-3 วันในช่วงแรก ซึ่งช่วงเวลาปลูกที่เหมาะสม ไดแก่ช่วงฤดูฝน ระหว่างเดือน พฤษภาคม-มิถุนายน เหมาะสำหรับปลูกในแปลงเปิด และฤดูแล้ง ในช่วงเดือน พฤศจิกายน-ธันวาคม โดยก่อนปลูกสามารถคลุกเมล็ดกับสารเร่งราก หรือแช่ในน้ำหมักชีวภาพก่อนปลูกเพื่อเพิ่มอัตราการงอกและใช้วิธีปลูกแถวเดียวเพื่อลดความหนาแน่นของต้น
.
- การดูแลรักษาและบำรุงผลผลิตให้มีคุณภาพ
การให้น้ำใน 2 สัปดาห์แรก ควรรดน้ำทุก 2-3 วัน และหลังจากนั้น ให้น้ำทุก 4-5 วัน และลดลงเมื่อลูกเดือนเริ่มออกดอก
การใส่ปุ๋ย สามารถใช้ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยอินทรีย์รองก้นหลุม และใช้ปุ๋ยเร่งโตในช่วง 20-30 วันแรก โดยใช้สปุ๋ยสูตร
15-15-15 เมื่ออยู่ในช่วงออกดอกควรใช้ปุ๋ยสูตร 12-24-12 หรือปุ๋ยโพแทสเซียมสูง เพื่อช่วยให้เมล็ดสมบูรณ์
การกำจัดวัชพืช สามารถใช้วิธีถากหญ้า หรือคลุมดินด้วยฟางข้าวเพื่อลดวัชพืช แต่ควรหลีกเลี่ยงการใช้สารเคมีกำจัดวัชพืชเพราะอาจจะทำให้เกิดการตกค้างในเมล็ดเมล้ดได้
การป้องกันโรคและแมลงศัตรูพืช
สามารถใช้สารชีวภาพ เช่น เชื้อไตรโคเดอร์มา เพื่อป้องกันโรคใบจุด ละใช้สารสกัดสะเดา หรือปลูกพืชไล่แมลงร่วม เพื่อป้องกันหนอนกอและเพลี้ยไฟ
.
- การเก็บเกี่ยวและแปรรูป
ลูกเดือยใช้ระยะเวลาเก็บเกี่ยวประมาณ 4-5 เดือน หลังปลูก โดยสังเกตใบล่างเริ่มเหลือง และเมล็ดแข็ง ซึ่งจะตัดทั้งช่อ นำไปตากแดด 5-7 วัน และทำการนวดแยกเมล็ดออกจากเปลือก แล้วนำไปอบหรือตากแดดเพื่อลดความชื้น ซึ่งลูกเดือยส่วนใหฯ่นิยมนำไปอบแห้งแล้วแพ็คขาย ทำแป้งจากลูกเดือย หรือแปรรูปเป็นขนม เครื่องดื่ม และผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพ
.
หากเพื่อน ๆ เกษตรสัญจร กำลังมองหาพืชทางเลือกที่ปลูกง่าย ให้ผลผลิตสูง และสร้างรายได้ดี ลูกเดือย คือพืชที่ไม่ควรมองข้าม! เพราะโตไว ใช้น้ำน้อย ปลูกได้ทั้งในฤดูฝนและฤดูแล้ง ตอบโจทย์ทั้งเกษตรกรมือใหม่และมืออาชีพครับ
………………………………………
เกษตรสัญจร สื่อเกษตรยุคใหม่ แหล่งข้อมูลสาระที่นำไปใช้ประโยชน์ได้จริง
รวมเรื่องเด็ด เกษตรกูรู ศูนย์รวมความรู้และเทคนิคการทำเกษตร
ติดตามเรื่องราวที่น่าสนใจเกี่ยวกับเกษตรเพิ่มเติมได้ที่ :
𝗙𝗮𝗰𝗲𝗯𝗼𝗼𝗸: เกษตรสัญจร
𝗬𝗼𝘂𝗧𝘂𝗯𝗲: youtube.com/c/Kasetsanjorn
𝗧𝗶𝗸𝗧𝗼𝗸: tiktok.com/@kasetsanjorn
𝗦𝗵𝗼𝗽𝗲𝗲: shopee.co.th/kasetsanjorn
𝗟𝗜𝗡𝗘 𝗢𝗳𝗳𝗶𝗰𝗶𝗮𝗹: @kasetsanjorn
𝗕𝗹𝗼𝗰𝗸𝗱𝗶𝘁: blockdit.com/kasetsanjorn/
𝗧𝘄𝗶𝘁𝘁𝗲𝗿: twitter.com/kasetsanjorn/
𝗪𝗲𝗯𝘀𝗶𝘁𝗲: kasetsanjorn.com