พี่อั๋น จักรกริช กาญบุตร เจ้าของไร่สวนกาแฟโกโก้ชนกลุ่มน้อย ที่ อ.สังคม จ.หนองคาย โดยทำสวนกาแฟแบบเกษตรอินทรีย์ ปลูกควบคู่กับต้นไม้พันธุ์ต่าง ๆ และ ทำสวนโกโก้ควบคู่ไปด้วย โดยเน้นการทำกาแฟและผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพ
ที่มาที่ไปในการทำไร่สวนกาแฟโกโก้ชนกลุ่มน้อย
พี่อั๋น เคยทำงานสายโรงแรมในเมืองกรุงมาก่อน และเริ่มวางแผนกลับมาอยู่บ้าน ก่อนที่จะตัดสินใจกลับมาอยู่บ้านได้วางแผนปลูกต้นยางพาราในช่วงที่ยางพารามีราคาแพง แต่เมื่อยางพาราราคาเริ่มตก พี่อั๋นจึงหันมาปลูกพืชชนิดอื่นแทน ซึ่งก็คือกาแฟสายพันธุ์โรบัสต้า
ตอนที่กลับมาทำเกษตรที่บ้านมีการเตรียมตัวอะไรบ้าง ?
พี่อั๋นเริ่มวางแผนในการกลับมาทำเกษตรที่บ้านมาประมาณ 5 ปี โดยศึกษาข้อมูลการการทำเกษตรในกลุ่มโดยไม่ได้มองในเรื่องของความสำเร็จเพียงอย่างเดียว พี่อั๋นจึงศึกษาเรียนรู้กับปัญหาและใช้ความพยายามในการเริ่มต้นทำเกษตร
ทำเกษตรในช่วงแรกเจอปัญหาอะไรบ้าง ?
ช่วงแรกพี่อั๋นเจอปัญหาในเรื่องความคิดกับทางครอบครัว ชุมชน และชาวบ้าน ที่จะมองต่างในการทำเกษตรแบบดั้งเดิมแต่พี่อั๋นนำความต่างที่นำมาพัฒนาและปรับปรุงให้เหมาะกับพื้นที่ โดยชวนให้คนในชุมชนหันมาปลูกกาแฟ แต่ชาวบ้านไม่ยอมปลูกเพราะไม่รู้จะปลูกแล้วไปขายใคร แต่พี่อั๋นเคยไปอบรมและได้ความรู้ว่ากาแฟเป็นพืชเศรษฐกิจที่เป็นรองแค่น้ำมัน จึงเริ่มตั้งคำถามและพยายามหาคำตอบและเรียนรู้ศึกษาวิธีการปลูกกาแฟที่ภาคเหนือ และเริ่มทดลองปลูกกาแฟอาราบิก้าในพื้นที่ 200 ต้น และลงไปที่ภาคใต้เพื่อศึกษากาแฟสายพันธุ์โรบัสต้า
กาแฟอาราบิก้ากับโรบัสต้าต่างกันยังไง ?
หากเกษตรมองเรื่องราคาเป็นตัวตั้งมักจะเลือกปลูกกาแฟอาราบิก้า แต่กาแฟอาราบิก้าจะมีราคาดีเมื่อมีคุณภาพที่ดี เมื่อปลูกกาแฟอาราบิก้าเทียบกับกาแฟโรบัสต้า กาแฟโรบัสต้าจะได้ปริมาณมากกว่า 2-3 เท่า
กาแฟที่ปลูกมีพื้นที่กี่ไร่ ?
พี่อั๋นแบ่งพื้นที่ปลูกกาแฟเป็น 2 แปลง โดยแปลงแรกเป็นแปลงกาแฟแบบผสมผสานในพื้นที่ 3 ไร่ และปลูกกาแฟควบคู่กับพืชดั้งเดิมที่เคยปลูกมาก่อน ทั้งกาแฟ โกโก้ พริกไทย วานิลลา โดยใช้ระบบเกื้อกูลกัน และอีกแปลงจะมีพื้นที่ 10 ไร่ โดยปลูกกาแฟโรบัสต้า 1,000 ต้น และโกโก้ 500 ต้น เพื่อปลูกเป็นอาชีพและสร้างรายได้ โดยปลูกกาแฟโรบัสต้าเป็นหลัก 80 เปอร์เซนต์
ปัญหาที่เจอในการทำสวนกาแฟ
ช่วงที่พี่อั๋นปลูกกาแฟเกือบจะครบ 3 ปี ได้เจอปรากฎการณ์เอลนีโญ ซึ่งเป็นช่วงที่อากาศร้อนจัด ทำให้ต้นกาแฟบางต้นยืนต้นตาย และบางต้นที่กำลังเป็นผลเชอร์รี่จะมีลักษณะใสเหมือโดนน้ำร้อนลวก ทำให้ผลผลิตที่คาดว่าจะได้รับลดลง พี่อั๋นจึงเริ่มศึกษาเกี่ยวกับพื้นที่และวางระบบน้ำและการใช้เขตเงา จึงเริ่มเติมต้นไม้เข้าไปในพื้นที่เพื่อแก้ปัญหานี้
ปัจจุบันที่สวนมีการจัดการยังไงบ้าง ?
ที่สวนพี่อั๋นเลือกทำกาแฟแบบอินทรีย์จึงดูแลและจัดการสวนเองทั้งหมด และนำความรู้ที่ได้ศึกษาและพัฒนาจนประสบความสำเร็จไปเผยแพร่ความรู้ให้กับชาวบ้านและสร้างกลุ่มขึ้นมาเพื่อร่วมกันพัฒนาสายพันธุ์กาแฟให้มีคุณภาพ
การปลูกกาแฟแบบอินทรีย์มีเทคนิคยังไงบ้าง ?
ปัจจัยสำคัญคือ ดิน น้ำ ลม และแสงแดด การปลูกต้นไม้ในพื้นที่เมื่อต้นไม้เริ่มโตและเกิดความชุ่มชื้นจะดึงดูดให้สัตว์เข้ามาอยู่อาศัย เช่น ผึ้ง ที่จะเข้ามาช่วยผสมเกสร ทำให้ที่สวนเกิดความอุดมสมบูรณ์ และเป็นจุดดึงดูดนักท่องเที่ยวเข้ามาศึกษาเรียนรู้
กาแฟที่มีคุณภาพมีลักษณะยังไง ?
กาแฟหลังจากคั่วแล้วจะบอกคุณภาพและรายละเอียดทุกอย่างว่ากาแฟดีมาตั้งแต่ต้นยังไง ตั้งแต่ขั้นตอนการแยกเมล็ดกาแฟเชอร์รี่ และการนำมาแช่น้ำเพื่อเช็คลอยจม และเลือกสีของกาแฟเชอร์รี่ตามเปอร์เซนต์ความเข้มของสีและนำมาแยกเกรด จากนั้นจึงนำมาตากเพื่อป้องกันเชื้อรา และนำเมล็ดกาแฟเข้าสู่โรงคั่วเพื่อประเมินคุณภาพ
การปลูกกาแฟควรปลูกมากแค่ไหนถึงจะสามารถสร้างรายได้
การปลูกต้นกาแฟจะแบ่งเป็นสเกล โดยแบ่งเป็น
กลุ่ม S หรือ Small ในปริมาณไม่เกิน 200 ต้น ซึ่งเป็นกลุ่มทดลอง
กลุ่ม M หรือ ขนาดกลาง 200-500 ต้น
กลุ่ม L หรือขนาดใหญ่ 500-1,000 ต้น
ซึ่งพี่อั๋นอยู่ในกลุ่ม 1,000 ต้น โดยค่อย ๆ ทำไปเรื่อย ๆ ไม่ได้ทำไปทีเดียวและปลูกโกโก้ควบคู่ไปด้วย
การปลูกโกโก้ควรมีความรู้อะไรบ้าง ?
ในพื้นที่ภาคอีสานจะเป็นพื้นที่ขนาดใหญ่มักจะนิยมปลูกพืชตามกระแส เช่น เมื่อกระแสโกโก้มาจะปลูกตามกันเยอะมาก แต่ขาดเรื่องความรู้ในการปลูกทำให้ได้ผลผลิตที่ไม่มีคุณภาพ เมื่อเกิดการปลูกเยอะและผลผลิตไม่มีคุณภาพจึงทำให้เกิดปัญหาการตลาดตามมา ซึ่งเกษตรกรบางท่านที่ปลูกโกโก้และไม่ได้คุณภาพไม่มีสถานที่จำหน่ายจึงเลือกที่จะโค่นต้นโกโก้ทิ้ง ทำให้สูญเสียรายได้ในส่วนนี้ไป ซึ่งหากมีการดูแลต้นโกโก้ให้ดีมีคุณภาพและมีการรวมกลุ่มกันจะสามารถสร้างรายได้ในการปลูกโกโก้เนื่องจากโกโก้เป็นพืชสากลที่คนทั่วโลกนิยม
การแก้ปัญหาปลูกพืชตามกระแส
ในการปลูกพืชหากไม่อยากเจอปัญหาการปลูกพืชตามกระแส ควรเรียนรู้เทคนิคกระบวนการแปรรูปเพื่อเพิ่มมูลค่าให้สินค้าและแก้ไขปัญหาสินค้าล้นตลาด
ที่สวนกาแฟมีการแปรรูปผลิตภัณฑ์อะไรบ้าง ?
พี่อั๋นเริ่มเข้าสู่ขั้นตอนการแปรรูปผลผลิตและนำเมล็ดกาแฟเข้าสู่โรงคั่วต่าง ๆ เพื่อเช็คคุณภาพของเมล็ดกาแฟ และเริ่มเรียนรู้ข้อมูลและนำมาพัฒนาการแฟให้มีคุณภาพ ซึ่งปัจจุบันที่สวนมีการแปรรูปกาแฟโดยการรับวัตถุดิบจากชาวบ้านและจากสวนของตัวเองโดยแบ่งเป็นสองเกรด และมีการคั่วกาแฟสำหรับขายหน้าร้านและชงขาย
แนวทางการทำเกษตรเชิงท่องเที่ยว
การทำเกษตรเชิงท่องเที่ยวต้องเข้าใจพื้นที่ เมื่อนักท่องเที่ยวเข้ามาจะอยากมาสัมผัสธรรมชาติและอากาศที่บริสุทธิ์ การสร้างพื้นที่ท่องเที่ยวโดยเน้นธรรมชาติจึงเป็นที่สนใจโดยเฉพาะชาวต่างชาติ
แนะนำสำหรับคนที่อยากกลับมาทำเกษตรที่บ้าน
กาแฟเป็นพืชที่ปลูกแล้วจะไม่ได้ผลผลิตทันที อย่างน้อยต้องใช้เวลา 3 ปี ในระหว่างนี้ต้องมีการปลูกพืชชนิดอื่นควบคู่ไปด้วย เช่น การปลูกกล้วย และการทำเกษตรอินทรีย์ เป็นตัวชี้วัดอย่างหนึ่งในเรื่องของการท่องเที่ยว หากเกษตรกรทำอินทรีย์ จะเป็นส่วนหนึ่งที่สามารถดึงนักท่องเที่ยวเข้ามาได้
ติดต่อสอบถามเพิ่มเติม: คุณอั๋น โทร 0959868303
Facebook: Jakrich Kanbutr (ไร่สวนกาแฟโกโก้ชนกลุ่มน้อย)( / jack.aun.3 )
TikTok: @jakrich.kanbutr ( / jakrich.kanbutr )
………………………………………
เกษตรสัญจร สื่อเกษตรยุคใหม่ แหล่งข้อมูลสาระที่นำไปใช้ประโยชน์ได้จริง
รวมเรื่องเด็ด เกษตรกูรู ศูนย์รวมความรู้และเทคนิคการทำเกษตร
ติดตามเรื่องราวที่น่าสนใจเกี่ยวกับเกษตรเพิ่มเติมได้ที่ :
𝗙𝗮𝗰𝗲𝗯𝗼𝗼𝗸: เกษตรสัญจร
𝗬𝗼𝘂𝗧𝘂𝗯𝗲: youtube.com/c/Kasetsanjorn
𝗧𝗶𝗸𝗧𝗼𝗸: tiktok.com/@kasetsanjorn
𝗦𝗵𝗼𝗽𝗲𝗲: shopee.co.th/kasetsanjorn
𝗟𝗜𝗡𝗘 𝗢𝗳𝗳𝗶𝗰𝗶𝗮𝗹: @kasetsanjorn
𝗕𝗹𝗼𝗰𝗸𝗱𝗶𝘁: blockdit.com/kasetsanjorn/
𝗧𝘄𝗶𝘁𝘁𝗲𝗿: twitter.com/kasetsanjorn/
𝗪𝗲𝗯𝘀𝗶𝘁𝗲: kasetsanjorn.com
