“เพาะเชื้อเห็ดฟาง” สู่เกษตรกรเงินล้าน
เกษตรสัญจรนำเรื่องราวของ หมอแกะหรือพ่อแกะ เกษตรกรจากอำเภอบางบัวทอง ที่ทำฟาร์มเพาะเชื้อเห็ดฟางจำหน่ายสร้างรายได้ทะลุล้าน สามารถผลิตได้วันละหลายแสนถุง การดูแลตามขั้นตอนที่ดีของพ่อแกะทำให้ฟาร์มแห่งนี้ ติด 1 ใน 10 ของประเทศไทยด้วย
จุดเริ่มต้นที่มาเพาะเชื้อเห็ดฟาง
ก่อนที่หมอแกะจะมาทำฟาร์มเห็ดฟางของตัวเอง หมอแกะเริ่มต้นจากการเคยเป็นลูกจ้างอยู่ที่ฟาร์มเห็ดมาก่อน และได้จดจำเทคนิคต่าง ๆ โดยจดใส่สมุดเล่มเล็ก ๆ จนเริ่มมาทำฟาร์มเห็ดเอง เริ่มต้นจากใช้ซึ้งนึ่งขนมนึ่งเชื้อเห็ดฟาง จำนวน 90 ถุง เพิ่มเป็น 300 ถุงต่อวัน เพิ่มมาเรื่อยๆจนถึงปริมาณ 1,000 ถุง และไม่พอขาย จึงเพิ่มมาที่ 10,000 ถุงต่อวัน จนปัจจุบันสามารถเพิ่มปริมาณได้ถึง 100,000 ถุงต่อวัน และในช่วงที่ผลิตได้เยอะสุด สามารถผลิตได้ถึง 200,000-300,000 ถุงต่อวัน โดยใช้เตาผลิต 3 เตา เฉลี่ยเตาละ 100,000 ถุง ใช้คนงานผลิตทั้งหมดประมาณ 200 คน
วัสดุที่ใช้ทำก้อนเห็ดฟาง
วัสดุที่ใช้เพาะเชื้อเห็ดฟางจะเป็นวัสดุรีไซเคิลจากการเกษตร เช่น ฟาง ขี้ฝ้าย และกากกาแฟ
1.กากกาแฟ
จะใช้เป็นกากกาแฟที่ทิ้งแล้ว ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นกากกาแฟที่รับซื้อมา
2.ขี้ฝ้าย
ขี้ฝ้ายจะสั่งซื้อมาจากบริษัทที่ทำด้าย เรียกขี้ฝ้ายใต้เครื่อง เศษฝ้ายที่ใช้อะไรไม่ได้แล้ว หากไม่นำมาเพาะเห็ดก็ต้องทิ้งอย่างเดียว เลยนำมาทำให้เกิดประโยชน์
3.ขี้เลื่อยหมัก
ขี้เลื่อยหมักจะต้องนำมาหมักอีกที ใส่รำ ใส่ยิปซั่ม ใส่ขี้ม้า แต่ขี้ม้าจะใส่น้อย และใส่น้ำตาลนิดหน่อย และกลับทุก 3 วัน ไม่ต้องคลุมอะไรเลย กลับจนกว่าจะแห้ง และกองไว้แบบเดิม
4.กองผสม ขี้ม้า รำ ยิปซั่ม ถั่วเขียว เปลือกบัวหมัก
กองผสม ขี้ม้า รำ ยิปซั่ม ถั่วเขียว เปลือกบัวหมัก ใช้เวลา 3 วันพลิกกลับที ใช้คลุมเพิ่มความอบอุ่นให้กองเพาะเชื้อ และไม่ให้นกพิราบมากวน การหมักใช้เวลา 20 – 30 วัน หากนำไปใช้ไว จะเป็นราเขียวหากใช้ช้าหน่อยจะไม่เป็น ในกองจะมีอุณภูมิสูงอุ่นจนร้อนควันขึ้น สิ่งสำคัญเลยคือการหมัก แต่ละกองต้องสูงประมาณ 50 เซนติเมตร ไม่สูงมากเกินไป ข้างในจะสุก หรือหากต่ำกว่านี้จะไม่เกิดความร้อนในการหมัก อุณหภูมิข้างในกองหมัก ต้องได้อุณหภูมิ 60 องศา โดยใช้ปรอทเสียบวัดอุณหภูมิ และน้ำต้องพอดี ถ้าแห้งไม่เป็นไรสามารถเติมน้ำได้ แต่หากแฉะไปจะทำให้เน่า
5.กองขี้เลื่อยกับถั่ว
การหมักนี้ต้องให้ราขึ้นให้มากที่สุด เพราะเชื้อราจะเป็นอาหารของเชื้อเห็ดอีกที
6.กองฟางป่น
ส่วนผสมจะมี ฟาง ขี้เลื่อย รำ ยิปซั่ม และเพิ่มปูนขาวนิดหน่อย
7.กองฝ้ายหมัก
ฝ้ายหมัก ก็คือกองที่ใส่ผสมทุกอย่างจากกองที่ผ่านๆมา กากกาแฟ ขี้ม้า เปลือกถั่ว นำมารวมในกองนี้ทั้งหมด สัดส่วนที่ใส่ใช้อย่างละ 1 ตัก ตีผสมให้เข้ากันและเจาะหลุมเพื่อให้อากาศไปได้ทั่วๆ นำกองอื่นๆหมักเสร็จนำมารวมเป็นกอง และนำไปกรอกลงถุง กองนึงสามารถกรอกได้ประมาณ 4000 ถุง
การนึ่งเชื้อเห็ด
แต่ก่อนการนึ่งพ่อแกะจะใช้เป็นการจดเวลา การนึ่งจะนึ่งตามเวลาและอุณหภูมิ นึ่งครบ 1 ชั่วโมง และอีก 1 ชั่วโมงต่อมา ต้องให้ได้อุณหภูมิ ที่ 85 องศา ถ้าหากอุณภูมิเกินหรือลด อุณหภูมิไม่ถึงจะทำให้เชื้อเห็ดฟางไม่พอดีความร้อนไม่เสมอกัน ต้องตรงตามความร้อนที่ตั้งไว้เท่านั้น และไล่ระดับไฟที่ 85 90 95 องศา ไล่ตามเวลาที่ตั้งไว้ และการนึ่งจะต้องใช้เวลา 4ชั่วโมงเต็ม พอนึ่งครบตามเวลาเสร็จก็เปิดเอาก้อนเชื้อออกมาใช้ได้เลย หากเกิดการเสียหายขึ้นก็ไม่เกี่ยวกับการนึ่งแล้ว อาจจะเกิดจากสาเหตุอื่น
การใส่เชื้อเห็ดฟาง
การใส่เชื้อเห็ดจะเป็นการเพาะเองต้องทำในห้องที่มีแสงยูวีสำหรับฆ่าเชื้อ จะมีตู้แยกเนื้อเยื่อและตัดเนื้อเยื่อเองทั้งหมด ห้องนี้จะสำคัญมาก เพราะห้องต้องปลอดเชื้อห้ามมีเชื้ออื่นเข้ามาต้องมีแสงยูวีคอยฆ่าเชื้อทั้งหมดไม่ให้มีเชื้ออื่นเข้ามา
วิธีการเขี่ยเชื้อเห็ดฟาง
วิธีการเขี่ยเชื้อเห็ดฟาง แต่ก่อนจะใช้เป็นแบบตะเกียง แต่ตอนนี้จะใช้เป็นแท่งใส่เเอลกอฮอล์ ใส่ทั้งแท่งจะทำให้ไฟจะแรงแต่เปลืองแอลกอฮอล์นิดหน่อย แต่การเผาจะดีกว่า สามารถเผาเชื้อในตู้ได้หมดและไล่อากาศออกทั้งหมด โดยจะทำให้เชื้อเห็ดไม่เสียแม้แต่ขวดเดียว
พอเขี่ยเชื้อเสร็จ จะเป็นวุ้น และเขี่ยเชื้อเป็นวุ้นที่เชื้อเต็มแล้ว วุ้น หรือ DPA จะมี มันฝรั่ง น้ำตาลกลูโคส เนื้อวุ้น และ น้ำ 1 ลิตร พอได้เป็นวุ้นแล้วจะเขี่ยเท่าไหร่ก็เขี่ยตามที่เรากำหนดได้เลย ขั้นตอนต่อไปก็ตักเนื้อวุ้นใส่ก้อนเห็ด เมื่อใส่เสร็จแล้วก็พร้อมขายได้ทันที
วิธีตรวจคุณภาพก้อนเห็ดฟางพร้อมขายแล้ว
วิธีตรวจเช็คว่าก้อนเห็ดฟางพร้อมขายแล้วคือ เส้นใยจะเต็มก้อนไปถุงก้นถุงก้อน หากมีเห็ดขึ้นแทรกในก้อนตรงกลางหรือก้นถุง แสดงว่าเชื้อเห็ดดีมาก มีเชื้อเห็ด 100% ปกติเห็ดจะขึ้นตรงปากถุง หากทำตามขั้นตอนและถูกวิธีรับรองเลยว่าเห็ดขึ้นแน่นอน
การสร้างรายได้และวิธีประสบความสำเร็จ
พ่อแกะสามารถสร้างรายได้ 100,000-200,00 บาทต่อเดือน พ่อแกะยังบอกเคล็ดลับในการประสบความสำเร็จด้วยว่า อย่าท้อถอย หากทำไม่สำเร็จทุกอย่างต้องมีสาเหตุ ทุกอย่างเกิดจากสาเหตุทั้งนั้น หากเราทำได้ไม่ดีหรือทำไม่ได้แล้วก็ต้องถามผู้รู้ จะได้แนะแนวทางให้ หากแนะแนวทางแล้วไม่สำเร็จอีก เราต้องคิดและคำณวนดูและเราจะประสบความสำเร็จนั้นเอง
………………………………………
เกษตรสัญจร สื่อเกษตรยุคใหม่ แหล่งข้อมูลสาระที่นำไปใช้ประโยชน์ได้จริง
รวมเรื่องเด็ด เกษตรกูรู ศูนย์รวมความรู้และเทคนิคการทำเกษตร
ติดตามเรื่องราวที่น่าสนใจเกี่ยวกับเกษตรเพิ่มเติมได้ที่ :
𝗙𝗮𝗰𝗲𝗯𝗼𝗼𝗸: เกษตรสัญจร
𝗟𝗜𝗡𝗘 𝗢𝗳𝗳𝗶𝗰𝗶𝗮𝗹: @kasetsanjorn
𝗕𝗹𝗼𝗰𝗸𝗱𝗶𝘁: blockdit.com/kasetsanjorn/
𝗬𝗼𝘂𝗧𝘂𝗯𝗲: youtube.com/c/Kasetsanjorn
𝗧𝗶𝗸𝗧𝗼𝗸: tiktok.com/@kasetsanjorn
𝗧𝘄𝗶𝘁𝘁𝗲𝗿: twitter.com/kasetsanjorn/
𝗪𝗲𝗯𝘀𝗶𝘁𝗲: kasetsanjorn.com
