การปลูกกัญชาเพื่อผลิตตำรับยาแผนไทย
นายแพทย์ขวัญชัย วิศิษฐานนท์ รองอธิบดีกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กล่าวว่า กัญชาใช้เพื่อการรักษาทางการแพทย์มีบันทึกอยู่ในตำราโอสถพระนารายณ์ สมัยกรุงศรีอยุธยา โดยถือว่าเป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่ยืนยันว่ากัญชาเป็นพืชสมุนไพร โดยตำรับยาที่มีกัญชาปรุงผสมอยู่นั้นมีมากกว่า 200 ตำรับ โดยนับตั้งแต่ ปี 2562 กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกได้ประสานความร่วมมือกับสถาบันการศึกษา วิสาหกิจชุมชน ในการพัฒนาการปลูกกัญชากัญชาเพื่อนำมาผลิตตำรับยาที่มีกัญชาปรุงผสมสำหรับกระจายให้คลินิกกัญชาทางการแพทย์ทั่วประเทศ โดยทำการคัดกรองตำรับยาเพื่อเป็นยารักษาโรค จัดอยู่ในกลุ่มที่สามารถหาวัตถุดิบและหาวิธีกระบวนการที่ไม่ยุ่งยากถึงจำนวน 16 ตำรับ
นายแพทย์ขวัญชัย กล่าวต่ออีกว่า การดำเนินงานในระยะต้นน้ำ กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก มีการกลั่นกรองและคัดเลือกตำรับยาแผนไทยที่มีกัญชาปรุงผสมจากตำราของชาติ เสนอเพื่อให้มีการประกาศในประกาศกระทรวงสาธารณสุขให้สามารถนำมาใช้ในการศึกษาวิจัย และจัดทำหลักสูตรอบรมให้กับผู้ประกอบวิชาชีพการแพทย์แผนไทยในการใช้กัญชาเพื่อดูแลผู้ป่วย รวมไปถึงส่งเสริมการปลูกกัญชาทางการแพทย์ เพื่อให้ได้วัตถุดิบที่มีคุณภาพไปใช้ในการผลิตตำรับยา ในระยะกลางน้ำได้ สนับสนุนให้มีการถ่ายทอดกระบวนการผลิตตำรับยาและพัฒนาการผลิตให้ได้มาตรฐาน และในระยะปลายน้ำเป็นระยะที่เน้นเรื่องการให้บริการประชาชน โดยการจัดบริการคลินิกกัญชาทางการแพทย์แผนไทยให้เป็นไปตามมาตรฐานและคุณภาพ ปัจจุบันมีหน่วยบริการของรัฐจัดบริการแล้วกว่า 800แห่งทั่วประเทศ ทั้งในระดับโรงพยาบาลศูนย์/โรงพยาบาลทั่วไป/โรงพยาบาลชุมชน และโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล ในขณะเดียวกันก็มีการศึกษาวิจัยเชิงคลินิกเพื่อให้ได้ข้อมูลด้านประสิทธิผลและความปลอดภัย และผลักดันยาเข้าสู่บัญชียาหลัก เพื่อให้ประชาชนได้เข้าถึงยาได้อย่างทั่วถึง
กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก จะมุ่งหน้าเพื่อทำหน้าที่ส่งเสริมการปลูกได้เหมาะสมกับการนำไปใช้ในการผลิตยาส่วนของภาครัฐ ส่วนใหญ่เป็นการผลิตยาในรูปแบบยาสำเร็จรูป แต่ในทางการแพทย์แผนไทยคงต้องให้ครอบคลุมเรื่องการปรุงยาเฉพาะรายที่แพทย์แผนไทย แพทย์แผนไทยประยุกต์ และหมอพื้นบ้านสามารถปลูกและนำมาใช้ในการดูแลรักษาผู้ป่วยได้ ระยะต่อไปจะเพิ่มเติมให้มีการปลูกเพื่อให้นำมาปรุงยาเฉพาะราย ซึ่งตามกฎหมายแล้วสามารถดำเนินการได้ทั้งผู้ประกอบวิชาชีพทั้งภาครัฐและเอกชน
