จุดเริ่มต้นในการเลี้ยงเป็ดไข่
ก๊อตเริ่มต้นเลี้ยงเป็ดไข่ด้วยตัวเองมาประมาณ 5-6 ปี โดยมีพื้นฐานจากครอบครัวที่ประกอบอาชีพนี้มาตั้งแต่เกิด ก่อนหน้านั้น ก๊อตเคยทำงานเป็นพนักงานธนาคาร แต่รู้สึกไม่ตรงกับใจและต้องการอิสระในการทำงาน จึงตัดสินใจลาออกเพื่อมาเป็นนายตัวเองและสานต่ออาชีพของครอบครัว
ก่อนตัดสินใจลาออก ก๊อตได้เตรียมความพร้อมโดยสร้างโรงเรือนเลี้ยงเป็ดล่วงหน้าประมาณ 2-3 ปี ซึ่งพ่อแม่ก็เห็นด้วย เพราะท่านเริ่มมีอายุมากขึ้นและต้องการให้ลูกมาสืบทอดอาชีพ ด้วยความตั้งใจ ก๊อตเรียนรู้และลงมือทำทุกขั้นตอนด้วยตนเอง ไม่ว่าจะเป็นการฉีดวัคซีนหรือการผสมอาหารให้เป็ดเองทั้งหมด
รูปแบบโรงเรือนเลี้ยงเป็ดในอดีตและการพัฒนาการเลี้ยง
ก่อนที่ก๊อตจะเข้ามารับช่วงต่อ พ่อและแม่เลี้ยงเป็ดในโรงเรือนเพียงหลังเดียว โดยใช้อาหารเม็ดสำเร็จรูปในการเลี้ยงเป็ด อย่างไรก็ตาม อาหารเม็ดมีต้นทุนสูง ก๊อตจึงเริ่มศึกษาวิธีผสมอาหารเอง โดยเลือกใช้วัตถุดิบที่หาได้ง่ายในพื้นที่ เพื่อลดค่าใช้จ่ายและเพิ่มประสิทธิภาพการเลี้ยง
ในช่วงแรกของการทดลองปรับสูตรอาหาร พบปัญหาหลายอย่าง เช่น เป็ดไม่ออกไข่ ไข่ฟองเล็ก และไข่แดงไม่เข้ม จึงนำเทคนิคจากผู้เชี่ยวชาญมาปรับใช้ ทดลองและพัฒนาสูตรอาหารอย่างต่อเนื่อง จนสามารถลดต้นทุนได้สำเร็จ และได้ผลผลิตที่ดีขึ้น โดยปัจจุบัน ไข่ที่ได้มีขนาดใหญ่ขึ้น และไข่แดงมีสีเข้มตามต้องการ
ซึ่งก้อนทองฟาร์มตั้งอยู่ที่ อ.บางปลาม้า จ.สุพรรณบุรี โดยมีโรงเลี้ยงเป็ดไข่แบบโรงเรือนเปิด จำนวน 3 โดรงเรือน ซึ่งเป็นการเลี้ยงเป็ดไข่เลียนแบบธรรมชาติ ทำให้เป็ดอารมณ์ดีและออกไข่ดก โดยมีเป็ดทั้งหมดประมาณ 6,000 กว่าตัว
เทคนิคการผสมอาหารเป็ดเพื่อลดต้นทุน
อาหารเป็ดเป็นต้นทุนสำคัญในการเลี้ยง โดยปกติอาหารเป็ดที่ซื้อมีราคาประมาณ 16-17 บาทต่อกิโลกรัม แต่หากทำอาหารเองจะสามารถลดต้นทุนเหลือเพียง 13 บาทต่อกิโลกรัม ซึ่งเป็นการประหยัดที่ดีเยี่ยม
ส่วนผสมหลักในการทำอาหารเป็ดประกอบด้วย ปลาป่น และ กากถั่วเหลือง เพื่อให้โปรตีน โดยจะใช้ปลาป่นประมาณ 30% ของสูตรอาหาร ส่วนปลายข้าวกล้องจะใช้ 30% และรำหยาบหรือรำรวมใช้ 40% ในการผสมอาหาร นอกจากนี้ยังมีการเติม แร่ธาตุและวิตามินเสริม รวมถึงการใส่หินเกล็ด เพื่อช่วยในการย่อยอาหารและเสริมแคลเซียมให้เป็ด สำหรับฟาร์มที่มีเป็ดประมาณ 6,000 ตัว จะใช้ อาหารวันละประมาณ 1 ตัน
การจัดการโรงเรือนเลี้ยงเป็ดไข่
การ ผสมอาหารเองนอกจากจะช่วยลดต้นทุนแล้วยังช่วยให้โรงเรือนไม่ชื้นแฉะ เนื่องจากอาหารที่ใช้จะเป็นผงที่แห้งง่าย อีกทั้งฟาร์มยังมีการจัดการระบบน้ำในเล้าอย่างมีประสิทธิภาพ โดยทำตระแกรงระบายน้ำในพื้นที่ให้น้ำเพื่อป้องกันน้ำขังในโรงเรือน และลดความชื้นที่อาจส่งผลเสียต่อสุขภาพของเป็ด
ฟาร์มยังมีการจัดทำรางอาหาร เพื่อให้เป็ดสามารถกินอาหารได้สะดวก รวมถึงการแบ่งพื้นที่ 30% ของเล้า สำหรับให้เป็ดไข่ โดยจะนำฟางมาวางไว้ซึ่งเป็ดจะลากฟางไปกลบทำรังของตัวเอง ในส่วนของการเก็บไข่ ฟาร์มจะเข้ามาเก็บไข่ในช่วง ตี 5 และคัดแยกไข่ใส่แผงเพื่อเตรียมจำหน่ายตามต้องการ
รูปแบบการเลี้ยงเป็ดไข่ในโรงเรือนแบบเปิด
ที่ ก้อนทองฟาร์ม เลือกใช้รูปแบบการเลี้ยงเป็ดในโรงเรือนแบบเปิด โดยมีบ่อปลาตั้งอยู่ข้างโรงเรือนให้เป็ดได้ลงไปว่ายน้ำ เพื่อเสริมสุขภาพและเพิ่มความสุขให้กับเป็ด ฟาร์มเลี้ยง ปลานิล ปลาตะเพียน และปลายี่สก ซึ่งเป็นปลากินพืช โดยมีการล้อมกรงไว้ในพื้นที่จำกัดเพื่อป้องกันไม่ให้เป็ดหนีไป
การมีพื้นที่กว้างขวางและสิ่งแวดล้อมที่ดีช่วยให้เป็ดมีความสุข ไม่เครียด ซึ่งส่งผลดีต่อการผลิตไข่ โดยเป็ดไข่จะออกไข่ในช่วงกลางคืนถึงช่วงเช้า และจากการเลี้ยงในรูปแบบนี้ทำให้ฟาร์มสามารถเก็บไข่ที่มี ขนาดใหญ่ได้จำนวนมาก โดยได้ปริมาณไข่เฉลี่ย 70-80 เปอร์เซนต์
ประสบการณ์และแนวทางการเริ่มต้นเลี้ยงเป็ดไข่
จากการเติบโตมาในครอบครัวที่เลี้ยงเป็ดไข่ ก๊อตได้นำเทคนิคและแนวทางของพ่อแม่มาปรับใช้ในการเลี้ยงเป็ดของตัวเอง โดยเริ่มต้นเลี้ยงเป็ดไข่จำนวนประมาณ 3,000 ตัว เป็ดแต่ละตัวซื้อมาในราคาประมาณ 105-110 บาท ซึ่งสิ่งสำคัญที่สุดในการเริ่มต้นคือการคัดเลือกสายพันธุ์เป็ดไข่ที่ดี
เป็ดที่นำเข้าฟาร์มควรเป็นเป็ดไล่ทุ่งที่มีอายุประมาณ 5 เดือน 15 วัน เพื่อเลี้ยงต่ออีกประมาณ 20 วัน จึงจะเริ่มให้ไข่และสร้างรายได้ โดยอัตราการออกไข่อยู่ที่ประมาณ 70-80% ของจำนวนเป็ดทั้งหมด ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับปัจจัยต่างๆ เช่น สภาพอากาศ สภาพแวดล้อม และสุขภาพของเป็ด
ในการเลือกเป็ดที่พร้อมออกไข่ ควรสังเกตจากอายุของเป็ด โดยเป็ดที่มีอายุประมาณ 5 เดือน 15 วัน จะมีลักษณะปีกที่ไขว้กันและขนคอที่แน่น รัดแน่น หากเป็นเป็ดแก่ขอบตาจะมีสีขาว ซึ่งเป็นสัญญาณว่าเป็ดนั้นไม่ให้ไข่อีกต่อไป
สิ่งสำคัญคือการเลือกฟาร์มที่ดีและพ่อค้าที่ไว้ใจได้ เพื่อให้มั่นใจว่าเป็ดที่ซื้อมีคุณภาพสูง สำหรับผู้ที่สนใจเริ่มต้นเลี้ยงเป็ดสามารถเริ่มต้นจากการเลี้ยงเพียง 100-200 ตัว เพื่อศึกษานิสัยและแนวทางในการเลี้ยง โดยจะช่วยป้องกันการขาดทุนในระยะยาว
สำหรับราคาจำหน่ายไข่เป็ด ฟาร์มจะเน้นขายส่งให้กับพ่อค้าเจ้าประจำ โดยไข่เบอร์ใหญ่สุดมีราคาประมาณฟองละ 4.50 บาท โดยการคำนวณกำไรในการเลี้ยงเป็ดจะคำนวณเป็นแต่ละรุ่น ว่ามีการขายไข่และใช้อาหารจำนวนเท่าไหร่บวกกับมาคำนวณราคาเป็ดที่ขายได้เพื่อนำมาหักต้นทุนกำไรจริงทั้งทมด
เป็ดไข่จะเลี้ยงได้กี่เดือนถึงจะหมดรุ่น ?
ที่ ก้อนทองฟาร์ม เป็ดไข่สามารถเลี้ยงได้นานประมาณ 2 ปี ในขณะที่บางพื้นที่อาจเลี้ยงเพียง 13-15 เดือน เนื่องจากเมื่อเป็ดเริ่มมีอายุมากขึ้นเปลือกไข่จะบางลง อย่างไรก็ตามที่ฟาร์มมีการผสมอาหารเอง จึงสามารถเลี้ยงต่อไปได้จนกว่าพ่อค้าที่มารับซื้อจะเริ่มติเรื่องเปลือกไข่บาง จึงค่อยทยอยปลดเป็ดออกจากฟาร์ม เป็ดไข่ที่ถูกปลดออกจะมีผู้มารับซื้อเพื่อนำไปเลี้ยงเป็น เป็ดไล่ทุ่ง หรือส่งเข้าโรงเชือด โดยมีราคาขายอยู่ที่ ตัวละ 40-50 บาท และหลังจากที่ปลดเป็ดไปแล้วจะมีการพักเล้าประมณ 1 เดือน โดยนำปูนขาวหว่านเพื่อฆ่าเชื้อและลงพื้นใหม่
ปัญหาและโรคระบาดในการเลี้ยงเป็ดไข่
หนึ่งในปัญหาสำคัญของการเลี้ยงเป็ดไข่คือ โรคระบาด ซึ่งหากเป็ดป่วยจะส่งผลโดยตรงต่อการผลิตไข่ ทำให้ต้นทุนเพิ่มขึ้นและอาจขาดทุนได้ ซึ่งโรคที่พบได้บ่อย ได้แก่ กาฬโรคเป็ด อหิวาตกโรค และไข้หวัดนก
ที่ ก้อนทองฟาร์ม เคยประสบปัญหาไข้หวัดนกระบาด ทำให้ปริมาณการออกไข่ลดลงอย่างรวดเร็ว จาก 100 ฟองเหลือเพียง 20 ฟอง ภายในเวลาไม่เกิน 3 วัน ส่งผลให้ขาดทุนหนัก เนื่องจากต้องขายเป็ดที่ป่วย ซึ่งจากราคาซื้อมา 110 บาทต่อตัว ลดลงเหลือเพียง 20-30 บาท อีกทั้งยังเลี้ยงได้เพียงแค่ 5-6 เดือน เท่านั้น
สาเหตุที่ต้องขายเป็ดออก เนื่องจากกระบวนการรักษาต้องใช้เวลานานและสิ้นเปลืองค่าอาหาร ดังนั้นทางฟาร์มจึงตัดสินใจ ปลดเป็ดทั้งฝูงและนำเป็ดชุดใหม่เข้ามาเลี้ยง โดยมีการฉีดวัคซีนป้องกันล่วงหน้า ซึ่งปัจจุบันฟาร์มจะฉีดวัคซีนไข้หวัดนกและอหิวาตกโรคทุกๆ 6 เดือน เพื่อป้องกันปัญหาในระยะยาว
ความรู้สึกเมื่อได้กลับมาทำเกษตรที่บ้าน
การได้กลับมาทำเกษตรที่บ้านเหมือนการได้เริ่มต้นทำสิ่งใหม่ๆ ที่ไม่ซ้ำซากจำเจ หลังจากที่ได้มาดูแลเป็ดแล้วรู้สึกถึงความเป็นอิสระ เพราะสามารถทำงานได้ตามต้องการ และยังได้อยู่ใกล้ชิดกับธรรมชาติ
สำหรับผู้ที่สนใจเริ่มต้นเลี้ยงเป็ด ควรเริ่มจากการศึกษาข้อมูลให้ละเอียดก่อน และควรเริ่มต้นด้วยจำนวนที่น้อยๆ เพื่อสะสมประสบการณ์ก่อนและค่อยๆ ขยายจำนวนขึ้นเมื่อมั่นใจและมีความรู้ความเข้าใจในกระบวนการเลี้ยงมากขึ้น
หากสนใจเทคนิคการเลี้ยงเป็ดไข่จากก้อนทองฟาร์มเพิ่มเติมสามารถติดต่อได้ที่
โทร : 094-329-9194
Facebook : ก้อนทองฟาร์ม
………………………………………
เกษตรสัญจร สื่อเกษตรยุคใหม่ แหล่งข้อมูลสาระที่นำไปใช้ประโยชน์ได้จริง
รวมเรื่องเด็ด เกษตรกูรู ศูนย์รวมความรู้และเทคนิคการทำเกษตร
ติดตามเรื่องราวที่น่าสนใจเกี่ยวกับเกษตรเพิ่มเติมได้ที่ :
𝗙𝗮𝗰𝗲𝗯𝗼𝗼𝗸: เกษตรสัญจร
𝗬𝗼𝘂𝗧𝘂𝗯𝗲: youtube.com/c/Kasetsanjorn
𝗧𝗶𝗸𝗧𝗼𝗸: tiktok.com/@kasetsanjorn
𝗦𝗵𝗼𝗽𝗲𝗲: shopee.co.th/kasetsanjorn
𝗟𝗜𝗡𝗘 𝗢𝗳𝗳𝗶𝗰𝗶𝗮𝗹: @kasetsanjorn
𝗕𝗹𝗼𝗰𝗸𝗱𝗶𝘁: blockdit.com/kasetsanjorn/
𝗧𝘄𝗶𝘁𝘁𝗲𝗿: twitter.com/kasetsanjorn/
𝗪𝗲𝗯𝘀𝗶𝘁𝗲: kasetsanjorn.com
