หลายคนเข้าใจว่าดินร่วนซุยคือดินดี แต่อันที่จริง “ดินดี” คือดินที่สมดุลทั้งเนื้อดิน อินทรียวัตถุ และสิ่งมีชีวิตในดิน ดินต้องระบายน้ำได้ดี แต่อุ้มน้ำได้เพียงพอ มีจุลินทรีย์ที่ช่วยย่อยสลายสารอินทรีย์ และกักเก็บธาตุอาหารให้พืชใช้ได้นาน ดินที่มีชีวิตแบบนี้แหละ คือหัวใจของการลดการใช้ปุ๋ยโดยไม่ลดผลผลิต แล้วถ้าดินยังไม่ดีพอ เราจะฟื้นฟูดินให้กลับมามีชีวิตได้อย่างไร? มาดูเทคนิคง่าย ๆ ที่ช่วยปรับโครงสร้างดินให้ดีขึ้น พร้อมลดปริมาณการใช้ปุ๋ยลงได้ครับ
.
1. เติมอินทรียวัตถุให้ดินอย่างสม่ำเสมอ การใส่ปุ๋ยหมัก ปุ๋ยคอก ขี้วัวแห้ง หรือแกลบดำลงไปในแปลงปลูก จะช่วยปรับเนื้อดินให้ร่วนซุยขึ้น อินทรียวัตถุเหล่านี้ยังเป็นแหล่งอาหารของจุลินทรีย์ในดินอีกด้วย
2. ปลูกพืชคลุมดินหรือพืชตระกูลถั่ว เช่น ปอเทือง ถั่วพร้า หรือถั่วเขียว จะช่วยตรึงไนโตรเจนในดิน เพิ่มความอุดมสมบูรณ์ ลดการพังทลายของหน้าดิน และปรับโครงสร้างให้ดินไม่แน่นจนรากพืชเจริญไม่ได้
3. ใช้ปุ๋ยพืชสด คือการปลูกพืชบางชนิดแล้วไถกลบลงดินก่อนพืชออกดอก เช่น ปอเทือง ถั่วมะแฮะ กระบวนการย่อยสลายจะเพิ่มธาตุอาหารให้พืชรุ่นถัดไป และทำให้ดินร่วนซุยโดยไม่ต้องพึ่งปุ๋ยเคมี
4. ลดการไถพรวนบ่อย การไถหรือพรวนบ่อยเกินไปจะทำให้โครงสร้างดินถูกทำลาย กลายเป็นดินแน่นและแข็งชั้น
หากจำเป็นให้พรวนเฉพาะจุด หรือเปลี่ยนมาใช้วิธีปลูกโดยไม่ไถ ซึ่งจะช่วยอนุรักษ์โครงสร้างดินและรักษาความหลากหลายของจุลินทรีย์ในดินไว้
5. เพิ่มจุลินทรีย์ดินด้วยน้ำหมักชีวภาพ เช่น น้ำหมักผลไม้ เปลือกสับปะรด น้ำหมักข้าวหรือ EM ช่วยให้จุลินทรีย์ในดินแข็งแรง ย่อยสลายสารอินทรีย์ได้เร็วขึ้น และเปลี่ยนให้เป็นธาตุอาหารที่พืชดูดซึมได้ง่ายขึ้น
.
สังเกตยังไงว่าดินเริ่มดีขึ้น?
1. พืชเจริญเติบโตเร็ว ใบเขียว แข็งแรงแม้ใส่ปุ๋ยน้อย
2. ดินจับแล้วแตกง่าย ไม่จับตัวแน่นหรือเป็นดินแข็ง
3. ไม่มีน้ำขังหรือแห้งเร็วเกินไป
4. เริ่มเห็นไส้เดือนหรือแมลงดินอาศัยอยู่มากขึ้น
.
ดินที่ดีไม่ใช่แค่ช่วยให้พืชเจริญเติบโตเท่านั้น แต่ยังเป็นรากฐานสำคัญของเกษตรกรรมที่ยั่งยืนในระยะยาว เพราะเมื่อโครงสร้างดินสมบูรณ์ พืชก็สามารถดูดซึมสารอาหารได้ดี แม้จะใส่ปุ๋ยน้อยลง ก็ยังให้ผลผลิตที่มีคุณภาพ สร้างรายได้ ลดต้นทุน และยังเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมอีกด้วย เพราะฉะนั้น ถ้าอยากทำเกษตรให้ได้ผลดีและมั่นคง ดินคือจุดเริ่มต้นที่สำคัญที่สุดครับ
………………………………………
เกษตรสัญจร สื่อเกษตรยุคใหม่ แหล่งข้อมูลสาระที่นำไปใช้ประโยชน์ได้จริง
รวมเรื่องเด็ด เกษตรกูรู ศูนย์รวมความรู้และเทคนิคการทำเกษตร
ติดตามเรื่องราวที่น่าสนใจเกี่ยวกับเกษตรเพิ่มเติมได้ที่ :
𝗙𝗮𝗰𝗲𝗯𝗼𝗼𝗸: เกษตรสัญจร
𝗬𝗼𝘂𝗧𝘂𝗯𝗲: youtube.com/c/Kasetsanjorn
𝗧𝗶𝗸𝗧𝗼𝗸: tiktok.com/@kasetsanjorn
𝗦𝗵𝗼𝗽𝗲𝗲: shopee.co.th/kasetsanjorn
𝗟𝗜𝗡𝗘 𝗢𝗳𝗳𝗶𝗰𝗶𝗮𝗹: @kasetsanjorn
𝗕𝗹𝗼𝗰𝗸𝗱𝗶𝘁: blockdit.com/kasetsanjorn/
𝗧𝘄𝗶𝘁𝘁𝗲𝗿: twitter.com/kasetsanjorn/
𝗪𝗲𝗯𝘀𝗶𝘁𝗲: kasetsanjorn.com