ปลูกไผ่ ทางเลือกเพื่อความยั่งยืนไม้ไผ่นับว่าเป็นไม้ที่มีประโยชน์มากต่อมนุษย์ เพราะสามารถนำมาเป็นอาหาร เป็นเครื่องใช้ต่าง ๆ เป็นที่อยู่อาศัย ไม้ไผ่บางชนิดสามารถนำมาประกอบเป็นยารักษาโรคได้ ปัจจุบันไม้ไผ่ที่มีอยู่ตามธรรมชาติร่อยหรอลงเนื่องจากถูกตัดมาใช้อย่างผิดวิธี โดยไม่ได้ปลูกเสริมทดแทน กับทั้งมีการบุกรุกทำลายเพื่อใช้พื้นที่ ทำการเกษตรกรรมด้านอื่น ๆ เช่น ทำไร หรือสวนผลไม้ต่างๆ
เกษตรกรจึงควรปลูกไผ่เพื่อเพิ่มปริมาณไม้ไผ่ทดแทนที่มีอยู่ตามธรรมชาติ นอกจากจะเป็นการเพิ่มพื้นที่ป่าให้กับโลกแล้วเกษตรกรยังมีรายได้จากการปลูกไม้ไผ่ โดยต้นทุนการผลิตต่ำกว่าการปลูกไม้ผลมากมาย เป็นการลงทุนครั้งเดียวที่ให้ผลตอบแทนได้ตลอดกาล และคุ้มค่ากว่า
การปลูกไม้ไผ่พันธุ์ไผ่ในประเทศไทยมีอยู่มากมาย วัตถุประสงค์ในการปลูกก็ต่างกัน เช่น ปลูกเพื่อตัดหน่อขาย ปลูกเพื่อ นำมาใช้สอย หรือทั้งสองอย่างในที่นี้จะกล่าวถึงการปลูกไม้ไผ่ 2 พันธุ์คือ ไผ่บงคาย และไม้ัไผ่เชียงคำ (ไม้รวกชนิดหนึ่ง) ซึ่งปลูกไว้เพื่อตัดหน่อขายและตัดลำแก่เป็นไม้ใช้สอย
ระยะเวลาที่ปลูกระยะเวลาที่เหมาะสมและได้ผลดีที่สุดในการปลูกไผ่ คือ กลางเดือนพฤษภาคม ถึง ปลายเดือนมิถุนายน เพราะเป็นช่วงต้นฤดูฝน สามารถอาศัยน้ำฝนช่วย และเป็นระยะที่ไผ่เจริญเติบโต เป็นการประหยัดค่าดูแลรักษา
วิธีปลูกเมื่อไถพรวนปรับพื้นที่และวางระยะปลูกไว้แล้วก็เตรียมหลุมปลูก โดยขุดหลุมขนาดกว้างยาวลึก ประมาณ 30-50 เซนติเมตร การปลูกโดยนำเหง้าที่ตัดมาจากกอแม่ลงหลุมปลูกซึ่งมีข้อแนะนำการตัดเหง้าจากกอแม่ดังนี้
1 เลือกต้นตอที่มีอายุ 1-2 ปี 2 ตัดโคนเหง้าให้ขาดจากกอแม่ แล้วขุดตัดรากโดยรอบ 3 เลือกขนาดต้นตอที่ไม่ใหญ่มากเกินไปนัก (ขนาดลำแขน) ความยาวประมาณ 50-80 เซนติเมตร 4 นำต้นตอที่ได้ไปปลูกให้เสร็จวันต่อวัน ถ้าจำเป็นควรจุ่มน้ำให้รากต้นตอชุ่มชื้นอยู่เสมอ ทั้งนี้ไม่ควรตัดต้นตอไว้นานเกิน 48 ชั่วโมง
ข้อแนะนำในการปลูกเมื่อเตรียมหลุมและต้นตอพร้อมแล้วให้ดำเนินการดังนี้1 นำดินที่ขุดลงหลุมปลูกเล็กน้อย2 เทน้ำลงหลุมปลูกประมาณครึ่งถัง (ถังน้ำเบอร์ 14 )3 ละเลงให้เป็นโคลนเละ ๆ4 นำต้นตอลงจุ่มในโคลนโดยเขย่าให้โคลนแทรกซึมเข้าไปในระหว่างรากของต้นตอ5 กดต้นตอให้นิ่งอาจให้ตั้งตรงหรือเอียง 60-70 องศาก็ย่อมทำได้ นำลูกเหม็น 4-5 เม็ดหยอดรอบต้นตอ6 กลบดินให้เต็มหลุม เหยียบให้แน่นทำเป็นแอ่งรอบต้นตอเพื่อรอรับน้ำฝน ไม่ควรพูนดินรอบต้นตอ7 นำน้ำที่เหลือครึ่งถังรดหลุมปลูก เป็นเสร็จพิธี
การดูแลและปฏิบัติบำรุงถ้าเกษตรกรปลูกตามข้อแนะนำทั้ง 7 ข้อ ไผ่ที่ปลูกก็จะรอดชีวิตถึง 90% โดยไม่ต้องรดน้ำอีกเลย แต่หากบางปีฝนน้อย เกษตรกรต้องคอยดูแลช่วงฤดูแล้ง หากบางต้นเหี่ยวเฉาก็รดน้ำ 5-7 วันครั้ง เพื่อประทังให้ถึงฤดูฝนต่อไป ถ้าไผ่รอดตายจนได้รับฝนปีที่สองก็เป็นอันสบายใจได้การดูแลรักษาก็เพียงแต่คอยตัดหญ้าในแปลงปลูกให้เรียบร้อยไม่ต้องพรวนดินหรือให้สารกำจัดศัตรูพืชแต่อย่างใด
